اثر قارچ های میکوریز آربسکولار بر مراحل فنولوژیک و شاخص های مورفوفیزیولوژیک موثر بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم تحت تنش رطوبتی

این پژوهش بصورت یک آزمایش فاکتوریل سه عاملی شامل سه سطح رطوبتی (بدون تنش رطوبتی، تنش رطوبتی 5- بار و تنش رطوبتی 10- بار)، چهار سطح میکوریز ( بدون قارچ، قارچ میکوریز آربسکولار گلوموس موسه، گلوموس اینترادیسسز و گلوموس فاسیکیلاتوم) و دو رقم گندم (پیشگام و الوند) در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در شرایط گلخانه انجام شد. نتایج نشان داد که تیمار تنش رطوبت بر میزان خسارت به غشای سلولی، کربوهیدرات های محلول، طول پدانکل، طول سنبله، کلونیزاسیون ریشه، روز تا گلدهی، روز تا رسیدگی، دوره پر شدن دانه، وزن خشک کل، تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه اثر معنی داری داشت. با افزایش تنش خشکی میزان خسارت به غشای سلولی و کربوهیدرات های محلول افزایش اما میزان طول پدانکل، طول سنبله، کلونیزاسیون ریشه، روز تا گلدهی، روز تا رسیدگی، دوره پر شدن دانه، وزن خشک کل، تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه کاهش یافت. تیمار میکوریز بر پرولین، طول پدانکل، کلونیزاسیون ریشه، روز تا گلدهی، روز تا رسیدگی، وزن خشک کل، تعداد دانه در سنبله، تعداد دانه در سنبلچه و عملکرد دانه اثر معنی داری داشت. گیاهان میکوریزی نسبت به گیاهان غیر میکوریز از طول پدانکل، کلونیزاسیون ریشه، روز تا گلدهی، روز تا رسیدگی، وزن خشک کل ، تعداد دانه در سنبله، تعداد دانه در سنبلچه و عملکرد دانه بالا تر، و میزان پرولین پاین تری برخوردار بودند. بین گونه های قارچی، گونه گلموس موسه در رابطه با این صفات کارامد تر بود تیمار رقم بر طول پدانکل، وزن خشک کل، تعداد دانه درسنبله، اثر معنی داری داشت. رقم پیشگام نسبت به رقم الوند از وزن خشک کل و تعداد دانه درسنبله بالاتری برخوردار بود. اثرات متقابل رطوبت و میکوریز بر ارتفاع گیاه اثر معنی داری داشت. تحت شرایط تنش شدید گیاهان میکوریزی نسبت به گیاهان غیر میکوریز از ارتفاع بیشتری برخوردار بودند. اثرات متقابل رطوبت و رقم بر عدد اسپاد، پرولین، ارتفاع گیاه، تعداد دانه در سنبلچه، عملکرد دانه و شاخص برداشت اثر معنی داری داشت. با افزایش رطوبت در هر دو رقم پیشگام و الوند، عدد اسپاد و پرولین افزایش ولی ارتفاع گیاه، تعداد دانه در سنبلچه، عملکرد دانه و شاخص برداشت کاهش یافت. اثرات متقابل سه جانبه رطوبت و میکوریز و رقم، بر رطوبت نسبی برگ و وزن سنبله اثر معنی داری داشت. در هر دو رقم تحت شرایط تنش میزان رطوبت نسبی برگ و وزن سنبله کاهش یافت ولی میزان کاهش در گیاهان میکوریزی کمتر بود.